Sarı Nokta Kaç Yaşında Başlar? (Ve Bizim Gözlerimiz Hakkında Her Şey)
Evet, o korkutucu cümleyi duydum: “Sarı nokta hastalığı.” Hepimiz bir gün “Sarı nokta kaç yaşında başlar?” sorusunu düşündük ama kabullenmek zor geldi. Çünkü bu hastalık, yaşlanmanın, gözlerimizin bizden yavaşça intikam almaya başlamasının bir sembolü gibi. İzmir’de, bir kafede otururken, her şeyin çok güzel olduğu bir anda, gözlüklerimi takıp bir kitap okumaya başladım. O an, “Acaba ben de mi başlıyorum?” diye düşündüm. Çünkü gözlerim bir şeylere odaklanmakta zorluk çekiyordu.
“Bunu her yaştan insan yaşar mı?” diye sormayı düşündüm. Ama bir yandan da şunu fark ettim: Birkaç yıl önce, sarı nokta dediğinizde aklıma gelen tek şey, birkaç yaşlı amcanın gözlükleriyle büyük bir sabırla okuduğu gazetenin köşe yazılarıydı. Şimdi, ben de onlara katılacak mıyım?
Sarı Nokta Hastalığı Nedir? (Gözlük Modasına Geçmeden Önce)
Sarı nokta, ya da daha bilinen adıyla maküler dejenerasyon, gözdeki makula kısmının (görme alanınızın merkezi) bozulmasıyla ilgili bir hastalık. Bu hastalık, net görmenizi bozar, renkleri doğru algılayamamanıza sebep olabilir. Ve evet, çok hoş değil. Bunu öğrendikten sonra gözlerim bir an için “Ama biz seni seviyoruz!” diye bağırmaya başladılar. Çünkü, sanırım bu hastalık benim gözlerimi yakalayacak kadar genç olmadığımı düşünüyordu.
Peki, sarı nokta kaç yaşında başlar? Diyelim ki 50’lerin ortasına yaklaşıyorsunuz… Hadi, 60’larınıza dayandınız diyelim, o zaman sarı nokta ihtimali artıyor. Hatta bazı risk faktörleri de var: Sigara içmek, aşırı güneşe maruz kalmak (yani yazın şapkasız gezmek!), aşırı kilo ve kötü beslenme. Ve en kötüsü, genetik yatkınlık. Her şeyin genetik olduğu bir dünyada yaşıyoruz, değil mi? Düşünsenize, bir gün gözlerimden birinin ağzını açıp “Bunu ben annenden aldım!” diye bağırırsa şaşırmam.
Gözlük Takmaya Karar Vermek: Yaşlanmanın Başlangıcı
İzmir’in sıcak bir yaz sabahında, gözlüklerimi takıp, birkaç yıl önce aldığım o “gözlük modasına uygun” okuma camlarını takmaya başladım. Sonra bir şey fark ettim: Gözlüklerimle daha havalıydım. Evet, artık biraz daha yaşlı ve olgun görünüyordum, ama aynı zamanda bir nevi “zeki” gözüküyordum da! Ve tabii ki, “Bunu her yaştan insan yaşar mı?” sorusu daha da kafa karıştırıcı oldu.
Bunlar benim gözlerim. Ve gerçekten onları kaybetmek istemiyorum.
Bunu içimden geçirdim ama fark ettim ki aslında her şey değişiyor. Çevremde gözlük takan genç arkadaşlarım var. “Hani, gözlük takmak yaşlılık belirtisiydi?” diye düşündüm. O zaman, “Sarı nokta kaç yaşında başlar?” sorusuna geri dönelim: Her yaşta başlar. Bu biraz korkutucu değil mi? Hani, yaşlanınca daha mı dikkatli olmalıydık? Gözlük, yaşlanmanın ya da yaşlanmaya başladığının simgesidir, ama artık çok saygın bir aksesuar!
Sarı Nokta Kaç Yaşında Başlar? Gerçek Hayattan Kesitler
Bir gün iş çıkışı, Sevgili Burak’la buluştuğumda, gözlerim yine bulanıklaşmaya başladı. “Bana bir şey soracağım, sence ne zaman gözlük takmalıyım?” dedim. Burak, gözlüğümü takıp takmama karar verirken bana gözlüğünü takmayı önerdi. “Yaşlandım mı?” diye sorarken, Burak hiç çekinmeden şu cevabı verdi: “Yaşlandın da, gözlük takmaya başladığında hep daha havalı oldum, inan bana!” O an ne düşündüğümü size söyleyemem. Burak’ın verdiği tavsiyeler, her zaman felsefi derinlik taşır!
Ama dedim ya, sarı nokta gözlerde “sana bir mesaj gönderiyorum” gibidir. 50’lerin sonunda herkesin yaşadığı bir durum değil. Genetik, yaşam tarzı ve çevresel faktörler de işin içinde. Ama bu noktada şöyle bir şey var: Sarı nokta deyince sadece yaşlıları değil, zaman zaman gençleri de etkileyebilir. Yani, gözlerinizin yavaşça size “yavaşla” demesi, bir yaşlılık belirtisi değil, sadece bir hatırlatmadır.
Sonuçta…
Sarı nokta kaç yaşında başlar sorusuna gelecek olursak: Evet, genetik faktörler, yaşam tarzı ve çevresel etmenler bu süreci hızlandırabilir. Ama ne zaman başlar? Kimse bilemez. Bunu anlayabilmeniz için gözlerinizi dinlemeniz gerek. O yüzden belki de gözlükler sadece yaşın değil, gözlerimizin bizden bir adım önce yaşlanma isteğinin de bir simgesidir. Benim tavsiyem şu: Yaşlanmaktan korkmayın, gözlüklerinizi takın ve her yaşta tarzınızı yansıtın!
Ve eğer bir gün “sarı nokta hastalığı” ile karşılaşırsanız, en azından gözlükleriniz sizinle birlikte yaşlanmış olur.